تاریخچه

جنگنده بمب افکن سوپر اتاندارد یک هواپیمای ناوپرواز است که برای نیروی دریایی فرانسه ساخته شده است. این جنگنده ارتقا یافته مدل قدیمی تر Etendard IVM است که هم اکنون به دلیل مشکلات سیاسی دیگر ساخته نمیشود و با مدل ناوپرواز جنگنده جاگوار در حال جایگزین شدن است.اولین نمونه ساخته شده این جنگنده در 28 اکتبر 1974 نخستین پرواز آزمایشی خود را انجام داد و پس از آن نیروی دریایی فرانسه 60 فروند از آن را سفارش داد که در سال 1978 تحویل شد همینطور آرژانتین نیز درخواست ساخت 14 فروند را نمود.

Super Etendard هم از لحاظ ساختار آئرودینامیکی و هم از لحاظ تسلیحاتی پیشرفت قابل ملاحظه ای کرده بود و به موشک های ضدکشتی پیشرفته اگزوسه مجهز شده بود که در آن زمان کمتر از یک سال از ساخت آن میگذشت . این هواپیما در نیروی هوایی آرژانتین به همراه موشک های اگزوسه نمایش خوبی علیه ناوهای انگلیسی در جنگ فالکلند داشت.

عملیاتها

• فرانسه
  اولین ماموریت این هواپیما در ارتش فرانسه در لبنان رقم خورد. در 22 سپتامبر 1983 این جنگنده مواضع ارتش سوریه در جنوب لبنان را که علیه نیروهای حافظ صلح فرانسوی آتش گشوده بود در هم کوبید. در 17 نوامبر 1983 نیز پس از عملیات انتحاری علیه نیروهای فرانسوی در بیروت این هواپیما در عملیاتی مشابه برای انهدام پایگاه های تمرینی حزب الله عازم جنوب لبنان شد. در سال 1991 جنگنده Etendard IVM از خدمت نیروی دریایی فرانسه خارج شده و سوپراتاندارد برای آنکه به طور کامل جایگزین آن شود بهینه سازی شده و به سیستم های مدرن روز از جمله هدایت لیزری موشک مجهز شد.این جنگنده مدرنیزه شده که به SEM مشهور است در عملیات ناتو در کوزوو شرکت کرد و با نابودی 73 درصد اهداف محول شده بهترین آمار در بین تمام جنگنده های دیگر ناتو در این عملیات را کسب کرد. پس از آن ناتو از سوپر اتاندارد SEM در افغانستان نیز بهره برد. این جنگنده ها توسط ناو هواپیمابر شارل دو گل به افغانستان حمل شده و در عملیات آناکوندا شرکت داشتند. در سالهای 2007 و 2008 نیز سوپراتاندارد به افغانستان بازگشت . وظیفه اصلی این جنگنده شناسایی و روشن کردن اهداف با پرتوهای لیزر بود تا جنگنده رافال بتواند آنها را نابود کند. جایگزین کردن سوپراتاندارد با Rafale M از سال 2006 شروع شد و تا سال 2010 تمام این هواپیماها از خدمت نیروی دریایی فرانسه کنار گذاشته میشوند.

• آرژانتین
  پس از اینکه آمریکا به خاطر دستگیری ها و اعدام های گسترده در دولت نظامی آرژانتین از فروش هواپیماهای A-4Q Skyhawks به این کشور خودداری کرد نیروی دریایی آرژانتین سفارش ساخت 14 فروند سوپراتاندارد را به فرانسه داد که در سال 1980 تحویل این کشور شد. قرار بود خلبان های آرژانتینی برای آموزش بین سالهای 1980 تا 81 به فرانسه اعزام شوند اما با شروع جنگ فالکلند هرکدام از این خلبان ها که بیش از 45 ساعت آموزش ندیده بوند مجبور به بازگشت گردیدند.در آگوست و نوامبر 1981 پنج فروند سوپراتاندارد به همراه 5 موشک اگزوسه به آرژانتین تحویل شد که بعد ها افزایش پیدا کرد. . تمام این موشک ها در جنگ استفاده شد که در چهار اصابت توانستند ناو HMS Sheffield ، دو کشتی ترابری merchant و کشتی ترابری Atlantic Conveyor را هذف قرار دهند. در هر ماموریت دو موشک اگزوسه استفاده میشد و در یک ماموریت دیگر قرار بود ناو HMS Invincible نیز مورد اصابت قرار گیرد که خلبان جنگنده در یافتن هدف دچار مشکل شده و نتوانست آن را نابود کند.

• عراق
  سوپراتاندارد دومین جنگنده فرانسوی بود که عراق پس از میراژ F1 به فرانسه سفارش داد. این جنگنده ها که از خود جنگنده های در خدمت فرانسه انتخاب شده بود در سالهای 1983 تا ١٩٨۵به این کشور تحویل شد و در این سال فرانسه بازگردانده شدند. در این دو سال این جنگنده ها عملیات موفقیت آمیزی علیه نفتکش های ایرانی در خلیج فارس انجام دادند. در سال 1984 دو فروند از این هواپیماها توسط F-14 های ایرانی سرنگون شد ولی خود ایران ادعا میکند که سه سوپراتاندارد عراق را ساقط کرده است. از این سه حمله تنها یک مورد در جا منجر به انهدام هواپیما شد و در دو مورد باقی جنگنده ها در راه بازگشت به پایگاه سقوط کردند. و سه جنگنده باقی مانده به فرانسه عودت داده شد.

مشخصات:

سال ساخت  1974
ورود به خدمت  1978
تعداد ساخت  74
خدمه  1 نفر
طول  14.31 متر
فاصله نوک دو بال  9.60متر
ارتفاع  3.85 متر
سطح بال  29 متر مربع
وزن خالی  6460 کیلوگرم
حداکثر وزن هنگام برخاست  11500 کیلوگرم
پیشرانه  یک موتور توربوجت SNECMA Atar 8K-50
حداکثر سرعت  1180 کیلومتر در ساعت
برد  3400 کیلومتر
سقف پرواز  13700 متر
نرخ صعود  100 متر در ثانیه

تسلیحات
دو توپ 30 میلیمتری DEFA 552 با نواخت 150 گلوله در دقیقه
دو راکت انداز ماترا با 18 راکت 68 میلی در هر کدام
دو موشک ضدکشتی اگزوسه و دو موشک AS-30L
قابلیت حمل 2100 کیلوگرم بمب در زیر بال و داخل بدنه

جنگنده های مشابه
A-4 Skyhawk
A-7 Corsair II
Blackburn Buccaneer

___________________________________________________________

منبع:   aerospacetalk.ir